بازدید از آرامگاه فردوسی را از دست ندهیم

ابوالقاسم فردوسی توسی معروف به فردوسی، در سال ۳۲۹ هجری قمری چشم بر گیتی گشود. فردوسی، شاعر حماسه‌سرای ایرانی در ایران و جهان آوازه ای بسیار دارد. آرامگاه فردوسی در شهر توس در استان خراسان رضوی است. امروز کمتر کسی در جهان وجود دارد که نام این مرد بزرگ را نشنیده باشد. با قصرشیرین همراه باشید تا با فرزانه بزرگ توس بیشتر آشنا شویم. 

شرایط خانوادگی فردوسی

در دوران ساسانی، دهقانان کسانی بودند که از نظر ثروت در رتبه دوم کشور قرار داشتند. فردوسی نیز در یک خانواده دهقان به دنیا آمد، به همین دلیل در شرایط بسیار مناسبی به زندگی خود ادامه داد. متاسفانه اطلاعات دقیقی از زندگی فردوسی در دسترس نیست، در واقع اطلاعات معتبری که در حال حاضر در دسترس است، مربوط به پس از سرودن شاهنامه است. اما بر اساس برخی از روایت ذکر شده، نخستین پسر ابوالقاسم فردوسی در سال ۳۵۹ هجری قمری چشم به جهان گشود، همچنین در مورد همسر فردوسی نیز اطلاعات کافی در دسترس نیست. اما گفته می‌شود محمدتقی بهار، بانویی که در «داستان بیژن و منیژه» در مورد آن صحبت شده است را همسر فردوسی می‌دانند.

سرایش شاهنامه

فردوسی مهم‌ترین بخش زندگی خود را در سن ۳۰ سالگی آغاز کرد. او توانست یک اثر ماندگار از خود برای ایران به یادگار بگذارد. سرودن شاهنامه نیز در سال ۳۸۴ هجری به پایان رسید. فردوسی در طی انجام فعالیت‌های فرهنگی خود چندین داستان مرتبط با عصر منصور بن نوح و امیر اسماعیل سامانی، سروده است. پس از آن در سال ۳۷۰ هجری قمری، در زمان حکومت نوح دوم پسر منصور، و پس از درگذشت دقیقی، آغاز به نوشتن متن شاهنامه ابومنصوری کرد. گفته می‌شود که دقیقی به دستور شاه سامانی نوشتن شاهنامه را آغاز کرد.

پس از آن، فردوسی برای همکاری با دقیقی، به بخارا پایتخت سامانیان رفت تا بتواند اجازه فعالیت را از شاه سامانی بگیرد. همچنین ابوالقاسم فردوسی نیاز داشت تا از کمک‌های مالی نیز بهره‌مند شود. از طرفی نیز فردوسی باید از شاهنامه منثور ابومنصور محمد بن عبدالرزاق، برای ادامه فعالیت خود نیز استفاده کند. امیرک منصور که فرزند ابومنصور محمد بن عبدالرزاق فردوسی بود که فردوسی را از نظر مالی کاملاً حمایت کرد، اما متاسفانه در همان دوران امیرک منصور کشته شد و همین اتفاق باعث به وجود آمدن مشکلات بسیار زیادی شد. در نهایت شاهنامه فردوسی نیز در سال ۳۸۴ هجری قمری به اتمام رسید و نخستین ویرایش آن ۱۶ سال بعد انجام و بخش‌هایی به آن افزوده شد.

آرامگاه فردوسی

زمانی که فردوسی درگذشت، به این دلیل که شیعه بود، اجازه دفن او را در قبرستان ندادند. به همین دلیل پیکرش را در باغ شخصی‌اش در تابران توس دفن کردند. مقبره فردوسی به قدری مقاوم است که حتی پس از حمله غزنویان، هیچ‌گونه آسیبی ندید. همچنین این بنا ر برابر بلایای طبیعی مانند زلزله نیز مقاوم بوده است.

در سال ۶۴۱ هجری قمری، امیر مغول تصمیم گرفت تا آرامگاه فردوسی را خراب کند و از مصالح آن برای ساخت یک قلعه بسیار بزرگ استفاده کند اما موفق به انجام این کار نشد. گفته می‌شود حدوداً تا نیمه دوم قرن هشتم، مقبره فردوسی در کنار قبر محمد غزالی و معشوق توسی قرار داشت. از دیگر وقایع تلخی که آرامگاه فردوسی توانست از آن جان سالم به در ببرد، در زمان حمله عبیدالله خان ازبک به خراسان بود. عبیدالله خان ازبک به این دلیل که با شیعیان بسیار مخالف بود، تصمیم داشت تا آرامگاه فردوسی را ویران کند.یکی از کسانی که بسیار تلاش کرد تا بنای آرامگاه فردوسی بازسازی و با شکوه‌تر شود، محمدتقی بهار بود. وی نیز توانست با کمک‌های  مردمی، آرامگاه فردوسی را بازسازی کند.

آرامگاه فردوسی
آرامگاه فردوسی

طرح جدید آرامگاه فردوسی

طرح کنونی مقبره فردوسی توسط طاهرزاده بهزاد ارائه شد و در نهایت در سال ۱۳۰۷ این طرح برای اجرا تصویب شد. طرح این بنا بر گرفته از دوران هخامنشی است و از طرح سرستون‌های آن دوران نیز استفاده شده است. اما در میانه کار، از گدار فرانسوی خواسته شد تا طرحی دیگر ارائه دهد اما طرح او نیز مورد توجه قرار نگرفت. زیرا مانند معماری مصر بود. طاهرزاده بهزاد نیز دوباره یک طرح پلکانی ارائه داد که بسیار مورد توجه قرار گرفت.

نقشه جدید آرامگاه در سال سال ۱۳۱۲ تصویب شد و با همکاری حسین لرزاده در سال ۱۳۱۳ ساخت بنای باشکوه آرامگاه فردوسی به پایان رسید.

هوشنگ سیحون

متاسفانه این بنا پس از گذشت چند سال دچار نشست شد. مرمت آرامگاه فردوسی را به هوشنگ سیحون در سال ۱۳۴۷ واگذار کردند.

مساحت کل فضای آرامگاه فردوسی چیزی در حدود ۶ هکتار است. مجموعه فردوسی شامل، کتابخانه، ساختمان اداری، باغ آرامگاه، استخر، یادبود فردوسی، موزه و همچنین آرامگاه مهدی اخوان ثالث یکی از شعرای بزرگ ایرانی است.

مقبره فردوسی حدوداً ۱۰۴۳ مترمربع مساحت دارد. این مقبره به شکل مربع و از هر چهار طرف دارای پله است. برای وارد شدن به بخش داخلی آرامگاه باید از سمت غربی مقبره وارد شد. پله‌های شمالی و جنوبی هر دو به سمت زیرزمین و اتاق مدفن می‌روند. روی دیوار مسیر پله‌ها، شش نقش برجسته سنگی وجود دارد که تا قبل از بازسازی و تغییر بنا در دو طرف اتاق مدفن قرار داشتند. نقش‌های برجسته شامل برخی از داستان‌های جنگ رستم، نبرد رستم و سهراب و جنگ‌های ایرانی است.

دسترسی به آرامگاه فردوسی

برای رفتن به سمت آرامگاه می‌توانید از وسیله شخصی یا اتوبوس خطی استفاده کنید.

خودوی شخصی
از شهر مشهد به سمت قوچان که حرکت می‌کنید، باید در سه‌راهی فردوسی به سمت راست حرکت کنید. چند کیلومتر که در این مسیر برانید، به بلوار بهارستان می‌رسید. در انتهای بلوار، نمای زیبای آرامگاه فردوسی بزرگ قرار گرفته است.

 اتوبوس و بی‌آرتی
یکی از روش‌هایی که می‌توانید از شهر به مقبره فردوسی بروید، استفاده از اتوبوس خط 202 پایانه فردوسی مشهد است. سفر با اتوبوس به آرامگاه حدود 45 دقیقه زمان می‌برد.

 تاکسی
برای عزیمت به مقبره فردوسی می‌توانید از تاکسی نیز استفاده کنید. مسیر آن تقریباً مشابه مسیر اتوبوس است اما قاعدتاً زودتر به مقصد خواهید رسید.

جاذبه های اطراف آرامگاه فردوسی

غیر از بنای زیبای آرامگاه، کتابخانه، موزه و آرامگاه مهدی اخوان ثالث و محمدرضا شجریان، در اطراف آرامگاه نیز جاذبه‌های وجود دارد که در سفر خود به این مکان می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید. همچنین در تاریخ ۱۹ مهرماه سال ۱۳۹۹ نیز پیکر خسرو آواز ایران، استاد محمدرضا شجریان، در کنار مزار مهدی اخوان ثالث به خاک سپرده شد و بدین صورت گنج‌هایی از ایران که زاده خراسان بودند، در کنار یکدیگر در شهر توس جمع شدند.

  • گنبد هارونیه در فاصله 1.8 کیلومتری
  • مقبره امام محمد غزالی در فاصله 1.8 کیلومتری
  • شاندیز در فاصله 28 کیلومتری
  • پارک کوه سنگی در فاصله 32 کیلومتری
  • طرقبه در فاصله 37 کیلومتری

سخن پایانی

مقبره فردوسی و هر آنچه در اطراف آن قرار دارد از موزه و کتابخانه گرفته تا محل تدفین مهدی اخوان ثالث و محمدرضا شجریان، همگی جزو میراث ماندگار کشور ما هستند. استان مشهد به واسطه وجود حرم مطهر امام رضا (ع) هر ساله زائران بسیاری را به سوی خود می‌خواند.

در این میان حضور فرهیختگانی چون حکیم ابوالقاسم فردوسی، مهدی اخوان ثالث و استاد شجریان در یک منطقه، این سفر را برای شما به یک سفر تاریخی تبدیل خواهد کرد. این بار که خواستید برای سفر به مشهد بلیط هواپیما خریداری کنید، بازدید از آرامگاه فردوسی را نیز در برنامه خود قرار دهید.

مقالات مرتبط

باغ نادری مشهد، آرامگاه نادرشاه افشار باغ نادری مشهد، آرامگاه نادرشاه افشار
شیشلیک گل سرسبد غذاهای مشهد شیشلیک گل سرسبد غذاهای مشهد
بنای شگفت انگیز آرامگاه خیام در نیشابور بنای شگفت انگیز آرامگاه خیام در نیشابور
طبیعت شگفت انگیز هفت حوض مشهد طبیعت شگفت انگیز هفت حوض مشهد
معرفی جاذبه های مذهبی مشهد معرفی جاذبه های مذهبی مشهد
شاندیز پدیده‌ی شگفت انگیز مشهد شاندیز پدیده‌ی شگفت انگیز مشهد
مهمانی ابرها در آسمان، با رستوران هوایی مشهد مهمانی ابرها در آسمان، با رستوران هوایی مشهد
بازار رضا، بزرگترین بازار خرید سوغات مشهد بازار رضا، بزرگترین بازار خرید سوغات مشهد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *