کاخ توپکاپی استانبول، بهترین نماد امپراتوری عثمانی
کاخ توپکاپی استانبول در طی چند قرن مرکز اداره کشور و محل زندگی سلاطین عثمانی بوده است. داستان قصر توپکاپی از شنیدنی ترین داستان های تاریخ ترکیه و کاخ موزه توپکاپی، محبوب ترین و پربازدید ترین جاذبه تاریخی شهر در تور استانبول است.
در ادامه این نوشتار می‌خوانیم:
کاخ توپکاپی بهترین نماد عثمانی ها
استانبول شهر آب و آتش است و در گذر تاریخ، فراز و نشیب های بسیاری را پشت سر گذاشته است. کاخ های استانبول رازهای بسیاری در خود نهفته دارند و از جاذبه های پر بازدید تور استانبول می باشند. یکی از مهمترین و معروفترین کاخ ها در تاریخ ترکیه و در امپراتوری عثمانی، کاخ توپکاپی استانبول است.
کاخ توپکاپی به تایید کارشناسان سازمان جهانی یونسکو، بر اساس معیارهای جهانی، بهترین نمونه از مجموعه کاخ های دوران عثمانی می باشد.
در این مقاله با قصرشیرین همراه شوید تا با بهترین نماد امپراتوری عثمانی بیشتر آشنا شویم.
تاریخچه و موقعیت کاخ توپکاپی
توپکاپی از سال ۱۴۶۵ تا ۱۸۵۳ مرکز اداری امپراتوری عثمانی بود. دستور ساخت کاخ توپکاپی را سلطان محمد فاتح معروف به سلطان محمد دوم، در سال ۱۴۵۹ صادر کرد. کار ساخت این کاخ در سال ۱۴۶۵ به پایان رسید. از کاخ توپکاپی چشم اندازی عالی و نمایی کامل به تنگه بسفر دارید. این کاخ بین منطقه دریای مرمره و شاخه طلایی استانبول واقع شده است.
منطقه شاخ طلایی در شمال کاخ و دریای مرمره در جنوب و تنگه ی بسفر در شمال شرقی کاخ می باشد. کاخ توپکاپی در دماغه ای مشرف به شاخه طلایی، مکانی که تنگه بسفر با دریای مرمره تلاقی پیدا می کند، قرار دارد. این کاخ در زمینی کوهپایه ای قراردارد و ساختمان کاخ در یکی از بلندترین نقاط نزدیک به دریا واقع شده است. در سالیان گذشته قبل از بنای این کاخ، این منطقه در محدوده شهر آکروپلیس از یونان باستان بوده است.
کاخ توپکاپی تا سال ۱۸۵۳ که سلطان عبدالحمید محل اقامت خود را به قصر جدید دلمه باغچه منتقل کرد، شاهد مهمترین وقایع و تصمیمات در امپراتوری عثمانی بود.
وجه تسمیه
کاخ توپکاپی یا توپ قاپی که به ترکی عثمانی طوبقبو سرایی نام دارد. توپکاپی به معنی دروازه توپ می باشد. این کاخ در ابتدا تا قرن هجدهم کاخ سرای جدید عمره یا کاخ جدید امپراطوری نام داشت. در زمان سلطان محمود اول و پس از آنکه کاخ ساحلی در آتش‌سوزی ویران شد، نام کاخ به نام فعلی تغییر یافت.
دلیل نامگذاری این کاخ به معنی دروازه توپ ها، وجود توپ های جنگی بسیار بزرگی بود که در بیرون دروازه ها به نمایش گذاشته شده بودند. از این توپ ها در طی فتوحات سلطان محمد استفاده شده بود.
معماری و بخش های مختلف کاخ
سبک معماری در این قصر اکثرا معماری عثمانی است. معمار سنان و سارگیس بالیان از معماران کاخ توپکاپی بوده اند. کاخ توپکاپی ساختمان بزرگی با چهار حیاط و بناهای مخصوص خود دارد.
حیاط اول
این حیاط کاخ مخصوص خاندان سلطنتی خاص بود و به ورودی آن دروازه سلاطین می گفتند. از این ورودی فقط سلطان و مادرش، اجازه رفت و آمد داشتند.
حیاط دوم
در حیاط دوم عمارتهای کلاه فرنگی، سربازخانه، خوابگاه و آشپزخانه های سلطنتی به چشم می خورد.
حیاط سوم
در حیاط سوم کاخ توپکاپی اتاق عرائض، جایی بود که فرستاده های کشورهای دیگر به خدمت سلطان می‌رسیدند و سفرا هدایای خود را ارائه می‌کردند. کتابخانه سلطان احمد نیز در پشت این اتاق در حیاط سوم قرار دارد. موزه توپکاپی نیز در حیاط سوم این کاخ قرار دارد. در قسمت خوابگاه سربازان، می توانید رده های سلطنتی را که با نخ های طلا و نقره کار شده اند را، تماشا کنید.
حیاط چهارم
این حیاط که مخصوص خوشگذرانی و جهت تفریح سلطان بود، در قرن نوزدهم به کاخ اضافه شد. چهارمین حیاط کاخ توپکاپی، عمارت های تابستانی و باغ لاله را در خود جای داده است. معروفترین این عمارت ها، عمارت مجیدیه می باشد.
عمارت مجیدیه
در عمارت یا قصر مجیدیه کاخ توپکاپی، چشمه آبی از چشمه های استانبول وجود دارد. این چشمه از جاذبه‌های این عمارت زیبا می‌باشد. قصر مجیدیه از نظر معماری و از نظر اهمیت اشیا ارزشمند موجود در آن، از مهم ترین موزه های دنیا می باشد. این عمارت به سبک معماری اروپایی بنا شده است. البته از سبک های اسلامی و عثمانی نیز استفاده شده است.
از دیگر بخش های بسیار معروف کاخ توپکاپی می‌توان، حرمسرا، جاده طلایی و ورودی حرمسرای این کاخ را نام برد.
جاده طلایی کاخ توپکاپی
جاده طلایی گذرگاه باریکی است که محور حرم سلطان را تشکیل می‌داد. این جاده در واقع مکانی بین حیاط و اتاق خصوصی سلطان بوده است. سلطان از این گذرگاه برای عبور به حرم و رسیدن به تخت همایونی و اتاق محرمانه و تراس شاهنشاهی خود استفاده می کرده است. دیوارهای این گذرگاه با رنگ سفید پوشیده شده است.
گفته می شود که صفت طلایی برای این گذرگاه به این دلیل است که در روزهای جشن سلطان سکه های طلا را در این مسیر، برای همسران صیغه ای خود پرتاب می‌کرده است.
حرمسرا
حرمسرای کاخ توپکاپی بیش از ۴۰۰ اتاق داشته است. حرمسرا خانه ای برای مادر سلطان، همسران صیغه ای و همسران سلطان و خانواده شان و فرزندان و خادمان خانواده بوده است. ساختمان های حرمسرای این کاخ از طریق راهروها و حیاط ها به یکدیگر متصل و مرتبط می شوند.
در هر یک از ساختمان ها تیم های خدماتی و سلسله مراتبی زندگی می کردند. در هر ساختمان فضای شخصی و حیاط وجود داشته است. هر یک از سلاطین در خصوص حرمسرا و گسترش و یا اداره آن سلیقه خاص خود را داشتند. اما مادر سلطان همیشه جایگاه ویژه و موقعیت خاص و برتری داشته و نظر او در همه ی امور وتصمیمات اثر گذار بوده است.
کتابخانه کاخ
یکی دیگر از بخش های بسیار جذاب این کاخ کتابخانه ای منحصر به فرد می باشد. پنجره های این کتابخانه از عاج فیل است و معماری قفسه‌ای کتاب‌ها بسیار هوشمندانه انجام شده است. در این کتابخانه کتاب های بسیاری مهمور به مهر سلطان احمدسوم نگهداری می‌شود. این کتابخانه کتابهای تاریخی فراوانی دارد.
این کتابخانه با حدود 18 هزار نسخه از نسخ خطی، نقاشی، معماری و مینیاتور و … از پربارترین و نفیس ترین مجموعه ها می باشد. خصوصاً در جهان اسلام از کتابخانه‌های بسیار غنی و ارزشمند است. این مجموعه در حدود 21 هزار جلد کتاب خارجی دارد. در این کتابخانه کتاب های خارجی و اهدایی از سراسر جهان نیز دیده می شود. از جمله از دوره تیموریان در قرن های سیزدهم و چهاردهم نیز، کتاب هایی وجود دارد.
این موزه کتاب هایی از دوران صفوی نیز در خود دارد. از جمله این کتاب‌ها می‌توان به قرآنی به خط نستعلیق و به خطاطی استاد محمد نیشابوری اشاره کرد. این مجموعه بزرگترین مجموعه نگارگری دنیا را در خود دارد.
کاخ موزه توپکاپی
کاخ توپکاپی به دستور آتاتورک در سال ۱۹۲۴ به عنوان موزه و برای بازدید عموم بازگشایی شد.
کاخ توپکاپی امروزه به موزه بدل شده است و یکی از محبوب ترین جاذبه های توریستی شهر استانبول است. کاخ موزه توپکاپی در سال ۱۹۸۵ میلادی از طرف سازمان یونسکو به عنوان بهترین نمونه از کاخ های دوران امپراتوری عثمانی به ثبت جهانی رسیه است. در موزه توپکاپی، آثار ادبی و هنری ایران نیز به چشم می خورد. در این موزه لباس پیامبر اسلام و شمشیر های مختلف ایشان نگهداری می گردد.
یکی از جذاب‌ترین بخش‌های موزه این مجموعه، گنجینه سلطنتی است. بیشتر اشیاء این مجموعه یا از طلا ساخته شده اند و یا در تزیین آنها از طلا، نقره، الماس و سنگ های قیمتی استفاده شده است. یکی دیگر از اشیاء ارزشمند این موزه الماس قاشقچی، چهارمین الماس بزرگ دنیا است. از این الماس در تاجگذاری سلطان محمد پنجم استفاده شده است. به طور خلاصه می توان برخی از اشیاء قیمتی موزه را نام برد:
تعدادی از مهمترین اشیایی که در موزه توپکاپی نگهداری می‌شوند:
- قرآن قدیمی روی چرم برای حفاظت از تحریف و منبع مهمی در مورد تحریف نشدن قرآن مجید است.
- لباس و صندل‌های پیامبر اسلام (ص) و مهر ایشان
- شمشیرهای پیامبر اکرم، امام علی، ابوبکر، جعفر طیار، حمزه، عثمان، عمر، خلیفه عباسی و اموی و یزید
- جای پای پیامبر اسلام که با طلا پر شده است
- نامه پیامبر که خطاب به پادشاه یکی از کشورها نوشته شده است
- لباس فاطمه و زیرانداز خانه ایشان
- عصای موسی
- عمامه یوسف
- پرده‌های خانه کعبه
- تخت و خنجر نادرشاه افشار
- اشیاء متعلق به پادشاهان عثمانی شامل لباس‌ها، رزه‌ها، شمشیرها، تاج‌ها، عکس این پادشاهان و همسران آنها، زیورآلات و طلاجات و …
جاذبه ها و اقامتگاه های نزدیک به کاخ توپکاپی
کاخ موزه توپکاپی در محله سلطان احمد در بخش اروپایی شهر استانبول ترکیه قرار دارد. در این منطقه، مجموعه‌ای از بهترین هتل های استانبول و سایر اقامتگاه های متناسب با هر سلیقه و با هزینه های مختلف برای اقامت و استراحت گردشگران وجود دارد.
پس از بازدید از کاخ موزه توپکاپی می توانید از دیگر جاذبه های شهر استانبول در قسمت اروپایی شهر بازدید کنید. از این جاذبه ها می‌توان، مسجد سلطان احمد و مسجد کبود را که در نزدیکی توپکاپی هستند، نام برد. به شما پیشنهاد می کنیم اگر به ترکیه و شهر استانبول سفر کردید، حتما در برنامه تور استانبول خود، بازدید از این مجموعه بی نظیر را فراموش نکنید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با خرید بلیط هواپیمای لحظه آخری و یا خرید تور استانبول به آژانس هواپیمایی قصرشیرین مراجعه نمایید.
