ارتباط ریلی ایران و چین؛ تحولی راهبردی در قلب آسیا
در سال های اخیر، ارتباط ریلی ایران و چین به یکی از محورهای اصلی توسعه اقتصادی و ژئوپلیتیکی کشور تبدیل شده است. با توجه به موقعیت منحصر به فرد ایران در چهارراه ترانزیتی شرق و غرب، تقویت این ارتباط می تواند دستاوردهای بلندمدتی برای تهران به همراه داشته باشد؛ از افزایش درآمدهای ارزی گرفته تا ارتقاء جایگاه بین المللی در زنجیره تامین کالا.
چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ دنیا و ایران به عنوان پل ارتباطی قاره ها، در صورتی که زیرساخت ها و هماهنگی های لازم فراهم شود، می توانند شریکی استراتژیک در حوزه حمل و نقل ریلی باشند.
قطار باری سنگین از چین وارد ایران شد
فهرست مطالب
نخستین قطار باری سنگین از چین وارد ایران شد و پس از طی هزاران کیلومتر، در بندر خشک ریلی تهران (آپرین) توقف کرد. این رویداد اگرچه از نظر فنی یک انتقال لجستیکی محسوب می شود، اما در عمل پیامی عمیق تر دارد: فعال سازی مسیر ریلی چین–ایران، آغاز فصلی تازه در همکاری های ترانزیتی دو کشور است.
این قطار که از شهر شی آن حرکت کرد، کانتینرهایی با قطعات خودرو حمل می کرد و از آسیای میانه تا ایران راه را طی کرد. ورود آن به تهران نشانگر فعال شدن دوباره بخشی از مسیر شرقی–غربی طرح “کمربند و راه” چین است که ایران نقش مهمی در آن ایفا می کند.
خط ترانزیت ایران و چین؛ پلی برای توسعه اقتصادی
خط ترانزیت ایران و چین نه تنها در کوتاه مدت موجب تسهیل جابجایی کالا میان دو کشور می شود، بلکه در بلندمدت می تواند به یکی از منابع پایدار درآمد ارزی ایران تبدیل شود. هر کانتینری که از مسیر ایران عبور می کند، به اقتصاد کشور سود می رساند؛ چون باعث درآمد از حق عبور، ایجاد شغل و سرمایه گذاری برای بهتر شدن راه ها و خطوط حمل و نقل می شود.
برخی از مزایای راهبردی این خط عبارتند از:
- تبدیل تهران به هاب لجستیکی منطقه
- کاهش زمان حمل و نقل نسبت به مسیرهای دریایی
- جذب سرمایه گذاران خارجی برای توسعه بنادر خشک و خطوط ریلی
- تقویت موقعیت ایران در طرح های بین المللی مانند INSTC و BRI
آپرین؛ قلب تپنده ترانزیت ریلی ایران
بندر خشک ریلی آپرین به عنوان بزرگترین مرکز لجستیک ریلی در کشور، نقش کلیدی در این طرح ایفا می کند. این بندر که در جنوب غرب تهران واقع شده، به دلیل داشتن خطوط ریلی فعال، سردخانه، انبار و امکانات گمرکی، توانایی مدیریت حجم بالایی از بار ورودی را دارد.
با تکمیل فاز دوم این پروژه و جذب سرمایه گذاری ۲۰ میلیون دلاری، آپرین می تواند به یک قطب ترانزیتی بی رقیب در مرکز ایران تبدیل شود. این بندر ظرفیت آن را دارد که از شلوغی بنادر جنوبی جلوگیری کرده و توزیع کالا در سراسر کشور را بهینه سازی کند.
چالش های موجود؛ از گمرک تا بازگشت سرمایه
یکی از موانع پیش روی توسعه ترانزیت، پیچیدگی تشریفات گمرکی و کندی فرآیندهای اداری است. کارشناسان معتقدند تا زمانی که گمرکات کشور دیجیتال، هوشمند و سریع نشوند، سرعت و امنیت در حمل و نقل بین المللی به شکل مطلوبی تحقق نخواهد یافت.
همچنین نبود بار برگشتی از چین و کمبود سرمایه گذاری داخلی در زیرساخت ها، چالش هایی هستند که باید با برنامه ریزی دقیق و همکاری بخش خصوصی و دولتی برطرف شوند.
ترانزیت؛ مسیر تازه ای برای قدرت اقتصادی ایران
ورود نخستین قطار باری از چین تنها یک گام اولیه است، اما می تواند نقطه آغاز تحولی عمیق در صنعت حمل و نقل کشور باشد. اگر زیرساخت های ریلی تقویت و موانع نرم افزاری رفع شوند، ایران می تواند نه تنها مسیر عبور کالا، بلکه بازیگر اصلی در نقشه تجارت بین المللی باشد.
اکنون با فعال سازی ارتباط ریلی ایران و چین و گسترش خط ترانزیت ایران و چین، فرصتی پیش روی کشور قرار گرفته که در صورت مدیریت هوشمندانه، می تواند اقتصاد ایران را از یک اقتصاد نفت محور به یک بازیگر قدرتمند در عرصه لجستیک جهانی تبدیل کند.
