حقایقی درباره کشور آذربایجان

جمهوری آذربایجان سرزمینی تحت حاکمیتی نیمه مستقل و وابسته به روسیه در منطقه ایرانی تبار قفقاز است. نام پیشین آن آران یکی از استان های شمالی ایران در دوران قاجار بوده است. سرزمینی که با تحمیل ننگ نامه های گلستان (۱۱۹۲ خورشیدی). و ترکمانچای (۱۲۰۶ خورشیدی) بر ایران، تحت اشغال روسیه قرار گرفت. برای آشنایی بیشتر با جمهوری آذربایجان و شناخت جاذبه های گردشگری آن با قصرشیرین همراه باشید.

جمهوری آذربایجان چگونه شکل گرفت

در پی وقوع جنگ های ایران و روس، شکست پی در پی ایران و انعقاد عهدنامه های گلستان و ترکمانچای، بخش های وسیعی از سرزمین های شمالی ایران که عمدتاً شامل مناطق قفقازی ایران می شد، از خاک کشورمان جدا و تحت اشغال روسیه قرار گرفت.

این فاجعه ملی که در زمان حکومت قاجار بر ایران اتفاق افتاد، از یک سو از ضعف سیاسی و نظامی دولت ایران و از سوی دیگر، از سیاست توسعه طلبانه و تجاوز گرانه و قدرت نظامی روسیه و همدستی آن با انگلیس ناشی می شد. پس از انعقاد عهدنامه های گلستان و ترکمانچای، مردم ۱۷ شهر اشغال شده قفقاز، زندگی تحت حاکمیت اشغالگران روس را تاب نیاورده و خواستار بازگشت حاکمیت ایران بودند. مردم این شهرها با اقدامات مختلف از قبیل قیامهای محدود و ارسال نامه به علمای نجف، مرکز مذهبی و علمی شیعه درآن زمان تلاش می کردند به میهن مادری و تاریخی خود (ایران) بپیوندند.

فروپاشی روسیه تزاری

هنگامی ‌که شعله‌های جنگ جهانی نخست به خاموشی گرایید، دگرگونی هایی در جغرافیای سیاسی و حاکمیت بسیاری از کشورهای پدید آمد.

در روسیه فرمانروایی بیش از ۳۰۰ ساله خاندان رومانف در اثر گرفتاری ناشی از جنگ و ناآرامی‌های درونی در سال ۱۹۱۷ میلادی به پایان رسید. و پس از وقفه ای چند ماهه دولت بولشویکی لنین به عنوان نخستین حکومت کمونیستی جهان زمام امور را به دست گرفت. سازمان نیروهای روسی مستقر در صفحات شمالی ایران و قفقاز دچار فروپاشی گردید و ارتشیان عثمانی در بیشتر مناطق توانستند پیش روی کرده و جایگزین آن ها شوند.

مردمان قفقاز متشکل از گرجی ها، ارامنه و مسلمانان در شرایطی که سلطه روسی‌ها را بر خود نمی‌دیدند. برای اعلا‌م جدایی از روسیه، فدراسیون قفقاز را به وجود آوردند. اما با پیشروی و تعرض ترک‌های عثمانی این سازمان نو بنیاد فرو پاشید و زمینه برای پیدایش و اعلا‌م موجودیت جمهوری‌های سه گانه قفقاز، یعنی گرجستان، ارمنستان و آذربایجان ! در ماه مه ۱۹۱۸م. فراهم گردید.

در این رویکرد آن چه که مایه شگفتی شد و واکنش هایی را برانگیخت. گزارده شدن نام آذربایجان به سرزمین بالا‌ی رود ارس بود که در گذشته هرگز به این نام خوانده نشده بود. سرزمینی که در طول تاریخ با نام‌های آلبانیای قفقاز (در متون یونانی)، الوانک و آغوانک (در متون ارمنی) و آران و الران در متون اسلا‌می‌.(فارسی، عربی و ترکی ) نامیده می شد. نامی جعلی و ساختگی که تنها دست مایه آن پیوند دادن آن با استان آذربایجان و زمینه چینی برای جدایی بخش دیگری از ایران بود.

یادمان های تاریخی

کاخ شروان‌ شاهان (کاخ شیروان شاه)

کاخ شروان‌شاهان که با نام کاخ شیروان شاه نیز شناخته می‌شود، پشت دیوارهای شهر قدیمی (ایچری‌شهر) واقع شده است. بنای مذکور را که یکی از قدیمی‌ترین نمادهای باکو به‌شمار می‌رود، در قرن ۱۵ میلادی، یعنی زمانی که باکو به‌عنوان پایتخت پادشاهی شروان‌شاه برگزیده شد، ساختند. این بنا در سال ۲۰۰۰ میلادی به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شد. مجموعه کاخ علاوه بر بنای اصلی کاخ شیروان‌شاهان، شامل دیوان‌خانه، آرامگاه شیروان‌شاهان، مسجد شاه، حمام کاخ، آرامگاه دانشمند کاخ «سید یحیی باکوی» و باقی‌مانده‌های مسجد «کی قباد» می‌شود.

قلعه دختر

قلعه دختر که با نام‌های برج دختر و قیزقالاسی نیز شناخته می‌شود، یکی از بناهای تاریخی جالب‌ توجه در باکو است و قدمت آن به دوران ساسانی بازمی‌گردد. برج دختر با ارتفاع ۲۹.۵ و عرض ۶ متر، یکی از آثار ارزشمند فهرست میراث جهانی یونسکو به‌شمار می‌رود. در روزگار دور بنای مذکور به‌عنوان نیاشگاه آناهیتا، عبادتگاهی برای زرتشتیان بود. این قلعه بعد از مرمت در سال ۱۹۶۰، تبدیل به موزه شد.

مسجد بی‌ بی هیبت باکو

مسجد بی‌بی هیبت (Bibi-Heybat Mosque) از مساجد تاریخی باکو، پایتخت آذربایجان است. بنای اولیه مسجد در قرن ۱۳ میلادی و در دوران سلطنت شروان‌شاهان ساخته شد. و در سال ۱۹۳۶ توسط بلشویک‌ها، به‌کلی از بین رفت. بنای کنونی مسجد در سال ۱۹۹۷ احداث شد. امروز این مسجد به‌عنوان مرکز معنوی مسلمانان منطقه شناخته می‌شود و یکی از بناهای مهم با معماری اسلامی در جمهوری آذربایجان است. مردم محلی این مسجد را مسجد حضرت فاطمه زهرا (س) نیز می‌نامند.

موزه ادبیات نظامی گنجوی

موزه ادبیات نظامی گنجوی در ساختمانی متعلق به اوایل قرن بیستم قرار دارد و نمای بیرونی آن، با مجسمه‌های بزرگ شخصیت‌های ادبی ایرانی آراسته شده است. این موزه‌ی عظیم و باشکوه در یکی از خیابان‌های معروف باکو به نام حاکمیت و در نزدیکی ایچری شهر (بخش قدیمی باکو) قرار دارد. موزه ادبیات نظامی گنجوی در ابتدا در سال ۱۹۴۷، به‌عنوان بنای یادبودی برای نظامی گنجوی ساخته شد و امروزه یکی از بزرگ‌ترین و غنی‌ترین خزانه‌های فرهنگی در قفقاز است. در این موزه از بیش از سه هزار نسخه کتاب‌های کمیاب، نسخ خطی، پرتره، مجسمه، مینیاتور و خاطرات شاعران نگهداری می‌شود.

آتشگاه باکو

آتشگاه باکو ساختمانی قلعه‌مانند است. که در ناحیه سوراخانی، ۳۰ کیلومتری مرکز شهر قرار دارد و قدمت آن به قرون ۱۷ و ۱۸ میلادی برمی‌گردد. حیاط این سازه پنج‌ضلعی توسط اتاقک‌های راهبان زرتشتی محاصره شده است. و در مرکز آن محرابی با چهار ستون قرار دارد.

این معبد به‌عنوان مکان آتش ابدی هم شناخته می‌شود. قدمت این معبد به زمانی که تجار هندی برای فروش داروها و صنایع چوبی به باکو سفر می‌کردند، بازمی‌گردد. از آنجا که باکو در مسیر جاده‌ی ابریشم واقع شده است، بازدیدهای مکرر تجار و فروشندگان شرقی به بخشی از زندگی مردم این کشور تبدیل شده بود.

به دلیل اینکه این آتشگاه برای هر دو آیین زرتشتی و هندو مقدس است، بر سر ریشه‌ی اصلی آن اختلاف عقیده وجود دارد. گرچه در گذشته برای روشن ماندن آتشکده‌های این معبد از گازی که به‌صورت طبیعی از زیر آن بیرون می‌زد استفاده می‌شد؛ اما امروزه صرفا جهت مقاصد گردشگری از شهر باکو به این مکان گاز انتقال داده می‌شود.

جاذبه‌ های گردشگری

شهر باکو

 در سفر به آذربایجان به پایتخت و مهمترین شهر آن یعنی باکو وارد خواهیم شد. این شهر به دلیل معماری باشکوه و ساخت و سازهای متفاوت، و چاه‌­های نفت و گاز، مشهور است. و در سالیان اخیر به دلیل جشنواره یورو ویژن ۲۰۱۲ معروف شده­ است.

در شهر باکو، به خاطر سرزمین‌­های غنی از نفت، آتش در آنجا همیشه روشن بوده و در میان زرتشتیان، شهر مقدسی به شمار رفته است.

یکی از مهمترین دلایل سفر به آذربایجان، موقعیت زیبای آن در ساحل دریای مازندران و دیدار از سواحل متعدد و زیبای شهر و از جاهای دیدنی باکو است.

در حال حاضر وجود تعداد بسیاری از پارک‌های ساحلی و اجرای برنامه‌های گوناگون هنری از جمله اپرا، موسیقی و تئاتر جاذبه خاصی به این شهر بخشیده‌است.

جشن نوروز

 نوروز در آذربایجان یک تعطیلات سنتی است که آغاز سال نو و بهار را جشن می گیرد. نوروز نام روزهای سال نو ایران و به عنوان سال نو ایرانی مشهور است و در سراسر جهان توسط اقوام  ایرانی شناخته شده است.

کوه سوزان باکو

یانار داغ یا کوه سوزان، شعله‌ی آتش دائمی است. که بسیار بزرگ‌تر از آتش آتشگاه است و طول آن به ده متر می‌رسد. و از دهه‌ی ۱۹۵۰ درحال سوختن است. دلیل وجود شعله در یانار داغ، وجود لایه‌هایی از گاز طبیعی است که در دل یانار داغ وجود دارد. این کوه در تمام روزهای سال در طول شبانه‌روز روشن است و خاموش نمی‌شود. حتی بارش باران هم باعث خاموش شدن شعله‌های این کوه نشده است .

خیابان نظامی باکو

این خیابان در باکو به افتخار شاعر ایرانی، نظامی گنجه‌ای، نامگذاری شده. و با ۳٫۵ کیلومتر طول، اصلی‌ترین منطقه برای خرید را در باکو شکل داده است. هنگام قدم زدن در این خیابان به تغییرات معماری از نماهای باروک، نئوگوتیک. و نئورونسانس تا سبک‌های ساده‌تر استالینی توجه کنید.

گردشگری پزشکی در آذربایجان

یکی از جنبه­‌های مهم صنعت گردشگری آذربایجان، گردشگری پزشکی است. حتی قبل از فروپاشی شوروی، آذربایجان یک مقصد محبوب گردشگری پزشکی بود. و بسیاری از بازدیدکنندگان جذب مراکز بهداشتی پیشرفته اش می‌شدند.

 تعداد زیادی از آتشفشان­‌های گل در سفر به آذربایجان خواهید دید. فوران آتشفشان ها به عنوان مواد اولیه در صنایع شیمیایی و ساختمانی و نیز در زمینه داروسازی استفاده می‌شود. خاک رس و گل­های آتشفشانی در درمان بیماری های عصبی، پوست و روماتیسم مورد استفاده قرار می گیرد.

حباب های گل را از داخل آتشفشان بیرون می­‌جهند دارای گرمای مطلوبی است، گفته شده. که این گل­ها معمولا به دلایل پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد و برای پوست بدن و صورت موثر است. از گل­ها به عنوان سم زدایی، عامل ضد التهابی برای اختلالات پوستی و توناژ پوست استفاده می شود. گل معمولا حاوی مواد مغذی و مواد معدنی مختلفی است که بدن می تواند به سرعت آن‌ها را جذب کند.

چگونه می توان به آذربایجان رفت

سفر به آذربایجان(باکو) با هواپیما
سریع‌ترین راه سفر با باکو، استفاده از هواپیماست. پروازها از فرودگاه امام خمینی تهران  انجام می‌شود. برای خرید بلیط هواپیما باکو می توانید از آژانس مسافرتی قصرشیرین اقدام به تهیه بلیط نمایید. 

سفر زمینی به باکو
برای سفر زمینی به باکو شما از طریق اتوبوس و ماشین شخصی می‌توانید اقدام کنید.

سخن پایانی

سفر به سرزمین قفقاز و کشور تازه استقلال یافته آذربایجان. که در حدود دویست سال پیش جزیی از قلمرو خاک ایران بوده است. و پای گذاشتن بر خیابان های شهر باکو و دیدن ساختمان ها و بناهای آن. می تواند برای شما جذابیت خاصی داشته باشد.

در این سفر میزان علاقه و تعلق خاطر مردمان خونگرم و میهمان نواز جمهوری آذربایجان. به سرزمین مادریشان ایران، بیش از هر چیز برایتان جالب خواهد بود.