سفر به دره اجنه و ارواح در کال جنی
کال جنی در طبس سرزمین ارواح و اجنه است. این دره وهم‌آلود و شگفت‌انگیز که حاصل هنر طبیعت است، به گفته‌ی بومیان، محل زندگی جنیان در شهر طبس استان خراسان جنوبی است. این دره زیبا یکی از جاذبه‌های طبیعی و منحصر به فرد در منطقه خراسان است. در سفری شیرین با قصرشیرین همراه باشید تا با دره کال‌جنی- سرزمین جنیان – در طبس بیشتر آشنا شویم.
فهرست مطالب
شگفتی های طبیعت
طبیعت همواره سرشار از شگفتی است. این شگفتی‌های طبیعی، انگیزه طبیعت‌گردان برای گردشگری است. ایران سرزمینی با جاذبه‌های طبیعی فراوان است. گردشگری در کوه و دشت و دره و دریا و بیابان و… همه و همه را در سراسر ایران‌زمین می‌توان تجربه کرد. یکی از این جاذبه‌های طبیعی در منطقه شمال شرقی ایران دره منحصر به فرد کال جنی طبس است. این جاذبه طبیعی زیبا در سال ۱۳۹۶ در فهرست آثار طبیعی ملی کشور ایران ثبت گردیده است. این دره زیبا و رمزآلود، گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را به سوی خود می کشاند.
دره کال جنی کجاست؟
دره کال جنی در استان خراسان جنوبی و در شمال شهر طبس و در فاصله ۳۲ کیلومتری این شهر قرار دارد. این دره در اطراف روستای ازمیغان و در امتداد خروجی قناتی است که در نزدیکی این روستا قرار دارد. این دره یکی از هنرنمایی‌های طبیعت است. (نمایش روی نقشه)
طول دره در حدود هشت کیلومتر است. این جاذبه طبیعی پس ازگذر سال ها، در اثر فرسایش باد و آب به وجود آمده است. فاصله این جاذبه طبیعی تا شهر طبس در حدود نیم ساعت است. به راحتی با اقامت در شهر طبس می‌توانید خود را به این دره برسانید. و از این گالری زیبای طبیعت بازدید کنید. برخی کال جنی را با گراند کانیون آمریکا شبیه می دانند و با آن مقایسه می کنند.
وجه تسمیه دره کال جنی
نام این دره از ترکیب کال و جنی تشکیل شده است. کال به معنی دره می باشد. دره ای که در اثر سیلاب و آب ایجاد شده است. بخش دوم نامگذاری دره به دلیل موقعیت وهم انگیز منطقه است. بومیان و افراد محلی این دره را بسیار ترسناک و محل زندگی اجنه می دانند. به همین دلیل کلمه جنی را به نام این دره اضافه کرده‌اند.
پرستشگاه باستانی آیین میترا
یکی از داستان‌هایی که در خصوص نامگذاری و تاریخچه این دره گفته می‌شود، این است که در سال های دور این دره عبادتگاه گروهی از پیروان میتراییسم بوده است. این افراد برای آنکه از آزار و اذیت سایرین در امان باشند، شایعه حضور جنیان و ارواح را در منطقه رواج می دهند. تا بدین وسیله از حضور مردمان دیگر در این منطقه جلوگیری کنند.
تونل های باریک
اما دلیل قوی تر وجود همان حفره ها و تونل های باریک و رمزآلود است که افراد محلی معتقد هستند که خانه اجنه است. داستان واقعی این است که به دلیل ساختار و موقعیت طبیعی منطقه، وزش باد و عبور باد از میان شکاف های دره سبب ایجاد صداهایی می شود که اهالی آن را صدا های وهم انگیز از ناحیه ارواح و جنیان می‌دانند.
معماری دره کال جنی
دره زیبا و وهم انگیز کال جنی حاصل هنر طبیعت است. این دره در اثر چندی از عوامل طبیعی ایجاد شده است. یکی از اصلی‌ترین عوامل ایجاد این اثر طبیعی زیبا، رودخانه ازمیغان است. سرچشمه رودخانه ازمیغان کوههای شتری در شمال شهر طبس است. رودخانه با پیوستن دیگر آبراه‌ها در مسیر پرآب‌تر شده و در دره ازمیغان به سمت شهر طبس روانه می‌شود.
سد ازمیغان
در سال های اخیر سدی در قسمت بالادست روستای ازمیغان ایجاد شده است. که آب رودخانه را برای مصارف کشاورزی انبار می‌کند. در بخش پایین سد، رودخانه خشک شده است. و در هنگام بارندگی و بارندگی های فصلی مقداری آب در آن جریان پیدا می‌کند.
جاذبه‌های گردشگری دره کال جنی
کال جنی این دره زیبا در نزدیکی شهر طبس را می توان یکی از مقاصد منحصر به فرد طبیعت گردی ایران دانست.
منظره‌ی نخلستان در کنار شالیزار
از جاذبه‌های دره کال جنی طبس این است که در مسیر رسیدن به این دره، مناظر مختلفی را پیش چشم خود می‌بینید. جادوی طبیعت در این منطقه منظره چشم نواز نخل ها را تداعی می کند. نخل هایی که یادآور طبیعت جنوب است. آب های روان و برنجکاری نیز مناطق بارانی شمال است را یکجا به شما نشان می دهد. در راه چشمه ها و نیزارهای زیبا را در کنار درختان نخل می بینید. زمین های زیر کشت برنج شگفتی طبیعت این منطقه است.
آرامش رویایی کال جنی
اما یکی از ارمغان های دره کال جنی، آرامش و سکوتی است که در این دره می توانید داشته باشید. تماشای آسمان آبی در تنگنای زمین، دریچه امید را به رویتان می‌گشاید. مناظر دره کال جنی از مناظر ناب و بکری است که فقط در تورهای داخلی و تورهای ایرانگردی می‌توانید آن را ببینید.
دود کش‌های جن
یکی از مناظری که در دره مشاهده می‌کنید، دودکش‌های جن است. دودکش‌های جن در واقع ستون های فرسایشی هستند،که در نتیجه فرسایش در دیواره‌های رودخانه ایجاد شده‌اند.
تنورهای جن
از دیگر دیدنی‌ها، تنورهای جن است. این تنورها، استوانه‌های توخالی و حاصل فرسایش رودخانه هستند. این استوانه‌ها در اثر ورود جریان آبهای سطحی به داخل دره ایجاد شده اند. در گذشته به دلیل ناآگاهی از نحوه تشکیل این آثار و پدیده های طبیعی، نام‌های دودکش و تنور جن را بر روی آنها نهاده‌اند.
طبیعت کال جنی
خلاف آن چیزی که در منطقه طبس و خراسان جنوبی انتظار دارید این دره، دره ای سرسبز و پر آب است.کال جنی این دره زیبای در نزدیکی شهر طبس را می توان یکی از مقاصد منحصر به فرد طبیعت گردی ایران معرفی کرد. از جاذبه‌های دره کال جنی طبس این است، که در مسیر رسیدن به این دره مناظر مختلفی را پیش چشم خود می بینید. جادوی طبیعت در این منطقه منظره چشم نواز نخل ها که یادآور طبیعت جنوب است را در کنار آب های روان که یادآر مناطق بارانی شمال است را یکجا به شما نشان می دهد. در راه چشمه ها و نیزارهای زیبا را در کنار درختان نخل می بینید.
قنات
از ویژگی ها و شاهکارهای طبیعت در دره کال جنی هدایت آب است. آب در این دره به صورتی به درون قنات هدایت می شود. که در نگاه اول این تصور که انسانها با اصول مهندسی این کار را انجام داده اند، در ذهن ایجاد می شود.
چاه و حفره روی دیوار دره
یکی دیگر از دیدنی‌های منطقه، حفره‌های داخل دیوارهاست. این حفره‌ها در اثر فرسایش و کاملاً طبیعی ایجاد شده اند. در ارتفاع ۲ متری سطح زمین چاهی وجود دارد، که می‌توانید به داخل آن بروید. با استفاده از جای دست و حفره‌های داخل بدنه چاه، می‌توانید تا حدود ۸ متر بالا رفته و وارد دنیای دیگر شوید. می‌توانید تالاری را روبروی خود ببینید که در دو طرف دو دالان دارد. این دالان ها به اتاق هایی ختم می شود. خطوطی روی دیوار وجود دارد که رد استفاده از تیشه است. اگر دیوار را لمس کنید، بسیار شگفت‌زده می‌شوید. سوالی که در ذهن تداعی می‌شود این است که چه کسی از کجا به این سرزمین رسیده و چرا و چگونه این اثر بی نظیر را ایجاد کرده است. اما اگر تا انتهای حفره جلو بروید، در یک نقطه به طور کامل این خطوط تیشه‌ای از بین می‌رود.
چاه عمیق
شگفتی دیگری در این دره چاه عمیقی است که برای دسترسی به آب حفر شده است. امروزه انتهای چاه تنها راه ورودی به سایر فضاهای داخلی موجود در قلعه است و آبی ندارد.
آسمان شب
از جمله خاطرات فراموش نشدنی در این منطقه تماشای آسمان زیبا و پرستاره در شب است. مخصوصا اگر در اقامتگاه‌های بومگردی اطراف دره و در روستاهای اطراف مانند روستای ازمیغان اقامت کنید.
تاریخچه کال جنی
گروهی از محققان معتقدند که احتمالاً این حفره‌ها و تونل‌های کال جنی، محل سکونت زرتشتیان و یکتاپرستانی به نام گبریان بوده است. محققین در تحقیقات به این نتیجه رسیده‌اند که دوره زمانی ساخت تونل‌های این دره مربوط به دوران ساسانیان و پس از حمله اعراب به ایران است. شباهت و ارتباط تونل ها با یکدیگر از نکات شگفت انگیز آنها است.
اقامت در دره کال جنی
در این دره امکانات خاصی موجود نیست و تنها امکانات در دسترس، امکانات روستاهای ازمیغان و افشا و سایر روستاهای منطقه است. برای اقامت در دره کال جنی، امکانات اقامتی و اقامتگاه در خود منطقه وجود ندارد. اما اگر اهل کمپینگ هستید می توانید از تجربه بی نظیر تماشای آسمان پرستاره در شب لذت ببرید. اگر اهل کمپینگ نیستید. جهت اقامت می توانید از هتلهای شهر طبس و اقامتگاه های بوم گردی در روستاهای اطراف مانند ازمیغان استفاده کنید.
سوغاتی دره کال جنی
یکی از شگفتی‌های منطقه طبس چشم‌انداز شالیزارها در کنار نخلستان ها است. برنج ازمیغان مرغوب و خوش عطر است و شگفتی منطقه است. در سرزمینی که برای هر نخلی که از دست می‌رود در خانه‌ها سیاهی می زنند و عزاداری می کنند. از دیگر سوغات این منطقه خرما است که در انواع مختلف کشت می شود.
دسترسی به دره کال جنی
برای رسیدن به دره کال جنی باید ابتدا خود را به شهر طبس برسانید. یا اینکه با تورهای داخلی به مقصد طبس سفر کنید. پس از رسیدن به طبس برای رفتن به دره کال جنی چند مسیر پیش رو دارید.
- در مسیر اول می توانید در ۲۶ کیلومتری شمال طبس وارد مسیر روستای ازمیغان شده و پس از طی مسیر به مدخل دره رودخانه ازمیغان می رسید. پس از رسیدن به منطقه رودخانه باید در حدود ۳ کیلومتر به پیش بروید تا به بخش های عمیق و تنگ دره کال جنی برسید.
- در مسیر دوم می توانید از جاده آسفالته در جهت شمال به شهر عشق آباد بروید. پس از طی مسیری در حدود ۲۰ کیلومتر به آبراهه ای می رسید که رودخانه ازمیغان پس از بیرون آمدن از دره کال جنی رسوبات خود را در بستر این دشت برجا گذاشته است. در مسیر آبراهه ۵ کیلومتر به سمت شمال رفته و پس از گذر از پیچ های مسیر به بخش های تنگ و عمیق دره کال جنی می رسید.
- در مسیر سوم شما می توانید از جاده طبس و بشرویه خارج شده و سپس در دوراهی وارد جاده خاکی صاف شوید و تا رسیدن به چشمه و نخلستان که منظره ی زیبای روستای فشاه می باشد، مسیر را ادامه دهید. روستای فشاه روستایی چسبیده به کوه و در ابتدای دره است. در همین مسیر به راه خود ادامه دهید. در ادامه در جاده خاکی از یکی از شکاف های دیواره می توانید وارد دره کال جنی شوید.
سخن پایانی
مسیر زیبای دره کال جنی، مسیری است که قدم زدن در آن مانند گذر از مسیر زندگی جذاب و رمزآلود است. بازدید از این دره زیبای وهم آلود را در برنامه تور داخلی خود قرار دهید و قبل از سفر برنامه ریزی کنید. این دره امکانات گردشگری نداشته و بکر است. مقدمات و وسایل ضروری را برای سفرتان آماده کنید. البته برای پیاده روی در مسیر دره ، هرچه سبک تر سفر کنید ، بهتر و راحت تر است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا برای خرید تور داخلی و یا خرید بلیط چارتر هواپیما و بلیط سیستمی هواپیما به قصرشیرین مراجعه نمایید.
