۱۱ مورد از معروف ترین بناهای تاریخی ایران
ایران کشوری است باستانی با پشتوانه‌‌ی بی‌نظیر تاریخی و فرهنگی و اگر بخواهیم به معروف ترین بناهای تاریخی ایران به‌صورت مفصل بپردازیم، قطعاً این فضا برای آن کافی نخواهد بود. ما در این مطلب سعی کرده‌ایم به ۱۱ مورد از مهم‌ترین آن‌ها بپردازیم که بی‌شک هر کس می‌خواهد پیشینه‌ی این کشور را به درستی بشناسد، باید به این مکان‌های تاریخی سفر کند و با دقت در هر یک به کاوش بپردازد.
هم‌چنین لازم است بدانید که ایران یکی از کهن‌ترین سرزمین‌های جهان است که در تاریخش، تمدنی غرور آفرین پنهان است و شناخت هر چه بیشتر این اماکن، شما را بیشتر با این تمدن گسترده آشنا خواهد کرد.
در ادامه این نوشتار می‌خوانیم:
کاخ گلستان؛ خانه‌ی اجدادی حکومت قاجار
یکی از آثار تاریخی ایران با معماری فوق‌العاده که در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده‌است. این مکان پر از قصه‌های متفاوت تاریخی و پر از روایت‌های متفاوت از ادوار گذشته است و چنانچه به تاریخ ایران علاقه‌مند باشید، این مکان نخستین جایی است که باید از آن بازدید کنید.
این کاخ از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که فهرست آن را در ادامه خواهید دید:
- تالار سلام
- ایوان تخت مرمر
- تالار آینه
- تالار سفره‌خانه
- تالار برلیان
- عمارت بادگیر
- تالار الماس
- کاخ شمس‌العماره
- کاخ ابیض
- خلوت کریم خانی
- کتابخانه‌ی نسخ خطی
کاخ گلستان یکی از ارگ‌های مهم سلطنتی در زمان قاجار، به‌خصوص هنگام سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، به حساب می‌آمد.
تخت جمشید؛ نمادی برجسته از معروف ترین بناهای تاریخی ایران
نمادی بزرگ از تاریخ و تمدن ۲۵۰۰ ساله‌ی ایران که سال‌ها است موجب حیرت جهانیان شده‌است. بر اساس برخی اسناد، ساخت این بنای شگفت‌انگیز باز می‌گردد به سال ۵۱۸ پیش از میلاد که به دستور داریوش اول، ساخت آن صورت گرفت.
این بنا یک بار در سال ۱۳۰۹ توسط گروهی از باستان‌شناسان آمریکایی بازسازی شد. این بنا در حقیقت عظیم‌ترین اثر تاریخی ایران است که از دوران باستان به یادگار مانده‌است. کتیبه‌هایی که در این اثر قرار دارد، حاوی بسیاری از قوانین اجتماعی آن زمان بوده که بر روی آن حک شده و از این حیث، باعث شگفتی باستان‌شناسان سراسر دنیا شده‌است.
جالب است بدانید که رمزگشایی موارد حک‌شده روی این کتیبه‌ها، هنوز هم ادامه دارد و بسیاری از مورخان هنوز در پی کشف این قوانین هستند. هم‌چنین آرامگاه بسیاری از شاهان هخامنشی که در این بنا زندگی و حکمرانی کرده‌اند، در مکانی است نزدیک به تخت جمشید که با نام “نقش رستم” شناخته می‌شود.
آرامگاه کوروش؛ مؤسس بزرگ سلسله‌ی هخامنشی
مگر کسی هست که تا کنون نام “منشور کوروش” به گوشش نخورده باشد؟!
کوروش را همه به عدالت‌خواهی و ویژگی‌های بی‌نظیر انسان‌دوستانه‌اش می‌شناسند که همین خصلت‌های برجسته‌ی انسانی، توانسته چنین شهرت فراگیری را تضمین کند.
منشور کوروش، اولین منشور حقوق بشر جهان است که در حال حاضر در موزه‌ی بریتانیا نگهداری می‌شود.
این آرامگاه در منطقه‌ی باستانی پاسارگاد واقع شده‌است و این بنا از نظر معماری، یکی از منحصربه‌فردترین معماری‌های باستانی ایرانی محسوب می‌شود.
در صورتی که شما نیز شیفته‌ی این پادشاه پرآوازه شدید، می‌توانید با رزرو بلیط شیراز ، از آرامگاه وی بازدید کنید و بیشتر در مورد او و خدمات بی‌مثالی که به سرزمین ما کرده، بدانید.
بیستون؛ از بقایای ارزشمند دوران پارینه‌سنگی
کمتر ایرانی است که بیستون را نشناسد! بیستون در حقیقت یکی از معروف ترین بناهای تاریخی ایران است که از مجموعه‌ای از آثار تاریخی گوناگون تشکیل شده که جایگاه تاریخی ارزشمند آن را به ما یادآوری می‌کند.
از جمله‌ی این آثار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مجسمه‌ی هرکول
- پل بیستون
- کاروانسرای شاه عباسی
- نقش حجاری‌شده‌ی داریوش بر روی سنگ و سنگ‌نوشته‌های مرتبط با آن
ارگ بم؛ بزرگ‌ترین سازه‌ی خشتی تا پیش از زلزله‌ی دردسر ساز
یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های استان کرمان است که در نزدیکی شهر بم قرار دارد و به ثبت سازمان میراث فرهنگی یونسکو رسیده‌است.
این بنا تا قبل از زلزله‌ی سال بزرگ شهر بم، بزرگ‌ترین سازه‌ی خشتی در تمام جهان بود؛ اما متأسفانه در اثر زلزله‌ای که در سال ۱۳۸۲ در شهر بم اتفاق افتاد، جز ویرانه چیزی از آن باقی نماند.
بعد از گذشت چندین سال، تلاش‌های بسیاری در راستای مرمت این بنای مهم صورت گرفت که خوشبختانه به این بنا جان دوباره بخشید و توانست از این چالش سربلند بیرون بیاید و دوباره میزبان گردشگران از اقصی نقاط دنیا باشد.
باستان‌شناسان هنوز در خصوص خاستگاه تاریخی این بنا به توافق قطعی نرسیده‌اند؛ برخی معتقدند قدمت این بنا به دوران هخامنشیان باز می‌گردد و عده‌ای دیگر بر این باورند که این سازه مربوط به دوران اشکانیان است.
شهر سوخته؛ شهری با خاک اسرار آمیز
شهری با ارزش بسیار بالای تاریخی که هر گوشه‌ی آن گنجی نهفته‌است. این مکان از جاذبه‌های گردشگری زابل محسوب می‌شود و به علت شرایط اقلیمی این منطقه، به مراتب کمتر مورد توجه گردشگران و ایران‌گردان واقع شده‌است.
شاید برای شما هم سؤال باشد که چرا “شهر سوخته” ؟
در مورد علت نامگذاری این شهر و تاریخچه‌ی پشت این نامگذاری، هنوز تردیدهایی وجود دارد. برخی از باستان‌شناسان معتقدند که این شهر، دو بار به آتش کشیده شده‌است؛ در حالی که برخی دیگر می‌گویند که این نامگذاری، متأثر از یک خشکسالی فراگیر و از بین رفتن منابع آب در این منطقه است و هیچ ارتباطی با آتش‌سوزی ندارد.
به هر حال، اتفاقی که افتاده، موجب شده تا این شهر به یک موزه‌ی صحرایی تبدیل شود که هنوز بسیاری از اسرار آن کشف نشده‌است.
از میان معروف ترین بناهای تاریخی ایران ، ارگ کریم خان را نباید از یاد برد.
این ساختار مهم تاریخی، توسط کریم خان زند در شیراز بنا شد و با گذر زمان دستخوش تغییرات کاربری گوناگونی شد.
این مکان محل زندگی و سلطنت کریم خان بود؛ اما بعد از فتح شیراز در زمان قاجار و انتقال پایتخت به تهران، به عنوان دارالحکومه‌ی حاکمان محلی کاربرد داشت.
علاوه بر آن، این بنای پر حاشیه، در زمان پهلوی نیز بار دیگر این تغییر کاربری را تجربه کرد و به زندان شهربانی تبدیل شد و همین امر باعث ایجاد آسیب‌های بسیاری به بنا شد و باعث فاصله گرفتن این بنا از آن ساخت اولیه‌ی خود شد.
سی‌وسه پل؛ شاهکار معماری دوران شاه عباس
این پل به واسطه‌ی اینکه بر روی زاینده‌رود بنا شده و فضا و منظره‌ی فوق‌العاده‌ای را ایجاد کرده‌است، از دیرباز محل اجماع شاعران و هنرمندان و حتی رجال ادوار مختلف تاریخ بوده‌است.
هم‌چنین در گذشته از این پل جهت برگزاری بسیاری از آیین‌ها و مراسم‌ها استفاده می‌شده‌است؛ مانند:
- جشن نوروز که در زمان شاه عباس به مدت ۷ روز این جشن، برگزار می‌شد.
- جشن آب‌ریزان که در روز ۱۳ تیرماه برگزار می‌شد و در این جشن، مردم بر روی یکدیگر آب و گلاب می‌ریختند.
- مراسم خاج‌شویان که یکی از مراسم‌های بسیار مهم مخصوص ارامنه در زمان صفویان بود.
نکته‌ی جالب در ساخت این بنا این است که سی‌وسه پل در ابتدا ۴۰ دهانه داشته و بر خلاف باور عموم، نامگذاری آن هیچ ارتباطی با تعداد پل‌هایش ندارد.
در توجیه نامگذاری این پل، عده‌ای از باستان‌شناسان این نظریه را مطرح کرده‌اند که عدد ۳۳، عدد مخصوص آناهیتا، الهه‌ی آب است و این پل نیز نمادی از آناهیتا است.
باغ شاهزاده ماهان یا همان باغ شازده
باغی تاریخی که از دل کویر سر برآورده و در نزدیکی کرمان، فضایی چشم‌نواز جهت تفریح و کنجکاوی در تاریخ ایجاد کرده‌است. این بنا یادگاری از دوران قاجار است و به دستور ماهان (عبدالحمید میرزا ناصرالدوله)، نوه‌ی دختری ناصرالدین شاه و حاکم وقت کرمان، ساخته شده‌است. اگر برای بازدید از این باغ به کرمان سفر کنید، بخش‌هایی از این باغ که به ظاهر نیمه‌کاره رها شده‌اند، توجه شما را به خود جلب خواهند کرد.
قصه‌ی این کارهای نصفه و نیمه چیست؟
می‌گویند زمانی که خبر مرگ عبدالحمید میرزا به گوش بنّای این باغ رسید، بنّا به قدری خوشحال شد که ظرف گچ را به دیوار کوبید و کار را همان‌جا نیمه کاره رها کرد.
قلعه‌ی الموت؛ یکی از معروف ترین بناهای تاریخی ایران در دل کوهستان
قلعه‌ای با شهرت نظامی که در قرن پنجم هجری قمری، مقر حسن صباح، بنیان‌گذار دولت اسماعیلیان بوده‌است.
این اثر از حیث استراتژی نظامی متفاوتی که در آن زمان به کار گرفته‌شده، به عنوان یکی از اعجاب‌انگیزترین آثار تاریخی شناخته می‌شود.
این بنای تاریخی متعلق به شهر قزوین است و پس ۴۵ دقیقه کوهپیمایی، می‌توانید از این مکان دیدن کنید.
طاق بستان؛ روایتگری از زمان ساسانیان
همان‌طور که از عنوان مشخص است، طاق بستان بنایی است متعلق به دوره‌ی ساسانی در شهر کرمانشاه و به علت آب و هوای بسیار خنک آن، یکی از بهترین اماکن برای بازدید در فصل تابستان محسوب می‌شود.
این مکان به حکاکی‌های بی‌نظیر آن بر روی صخره‌ها و سنگ‌ها شهرت دارد که این حکاکی‌ها در گذشته تاکتیکی جهت نمایش قدرت محسوب می‌شده‌است.
در واقع پادشاهان از هنرمندان می‌خواستند که وقایع بسیار مهم آن زمان را بر روی سنگ‌ها و صخره‌های این مکان بتراشند؛ وقایعی نظیر تاج‌گذاری پادشاهان و یا پیروزی در جنگ‌های مختلف!
کلام آخر
به طور کلی ایران سرزمینی سرشار از بقایا و آثار تاریخی با پیشینه‌ای قوی است و شمار معروف ترین بناهای تاریخی ایران بسیار زیاد است و در قالب یک متن نمی‌گنجد. این پیشینه‌ی عظیم تاریخی در قالب همین آثار ارزشمند است که به نسل‌های بعد منتقل خواهد شد و تمدن ایرانی را به دنیا عرضه می‌کند.
تمام این گنجینه‌های تاریخی، از کوچک تا بزرگ، برای ما بسیار حائز اهمیت هستند و در حقیقت بخشی از هویت ما را تشکیل می‌دهند. چه چیزی بهتر از اینکه از تمامی این آثار بازدید کنیم و حداقل یک‌بار پای قصه‌ی هر کدام از آن‌ها بنشینیم.
